Phân biệt nám, tàn nhang, đồi mồi chi tiết và cách điều trị

Phân biệt nám, tàn nhang, đồi mồi là điều cần thiết vì đây là ba loại sắc tố phổ biến trên da, thường xuất hiện do tác động của ánh nắng mặt trời, tuổi tác và các yếu tố di truyền. Tuy nhiên, nhiều người dễ nhầm lẫn giữa chúng, dẫn đến khó khăn trong việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân biệt nám, tàn nhang, đồi mồi một cách rõ ràng, từ đó hiểu rõ nguyên nhân và các cách chăm sóc da hiệu quả.

1. Nám, tàn nhang và đồi mồi là gì?

Nám da

Nám da là tình trạng rối loạn sắc tố biểu hiện qua những mảng da tối màu, xuất hiện chủ yếu ở vùng má, trán, và cằm. Nám thường gặp ở phụ nữ nhiều hơn nam giới và có thể bị tác động bởi yếu tố di truyền, nội tiết tố, hoặc tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời (Tamega et al., 2017). Các mảng nám có xu hướng lan rộng, không đều và có màu nâu nhạt đến đậm.

Da bị nám

Tàn nhang

Tàn nhang là các đốm nhỏ màu nâu hoặc nâu nhạt xuất hiện chủ yếu ở vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng, như mặt, cánh tay và vai. Tàn nhang có kích thước nhỏ hơn nám, xuất hiện lẻ tẻ và có thể trở nên đậm màu hơn khi tiếp xúc với ánh nắng (Lee et al., 2019). Tàn nhang thường là kết quả của di truyền và tác động từ môi trường.

Da bị tàn nhang

Đồi mồi

Đồi mồi là các đốm sẫm màu trên da xuất hiện do quá trình lão hóa và ảnh hưởng của tia UV. Đồi mồi thường có kích thước lớn hơn tàn nhang và có hình dạng không đều, chủ yếu xuất hiện ở những vùng da tiếp xúc với ánh nắng, đặc biệt là sau tuổi 40 (Fabbrocini et al., 2018).

Da bị đồi mồi

2. Nguyên nhân gây ra nám, tàn nhang và đồi mồi

Nguyên nhân gây nám

• Nội tiết tố: Nám da thường gặp ở phụ nữ mang thai, người sử dụng thuốc tránh thai hoặc trải qua giai đoạn mãn kinh, khi hormone estrogen thay đổi.
• Ánh nắng mặt trời: Tia UV kích thích sản xuất melanin, làm cho các mảng nám trở nên đậm màu hơn.
• Di truyền: Yếu tố di truyền cũng đóng vai trò quan trọng, với một số người dễ bị nám da do đặc điểm gen (Kang et al., 2020).

Nguyên nhân gây tàn nhang

• Di truyền: Tàn nhang có tính di truyền cao, nếu bố mẹ hoặc ông bà có tàn nhang, khả năng con cháu sẽ có cũng cao.
• Ánh nắng mặt trời: Tàn nhang trở nên đậm màu hơn khi tiếp xúc với ánh nắng, do melanin tập trung để bảo vệ da khỏi tia UV.
• Loại da: Người có làn da sáng màu dễ bị tàn nhang hơn vì lượng melanin trong da thấp hơn, dễ bị tác động bởi tia UV.

Nguyên nhân gây đồi mồi

• Lão hóa: Quá trình lão hóa khiến da mất đi khả năng tự tái tạo, làm cho các đốm sẫm màu dễ xuất hiện.
• Tác động của ánh nắng: Tia UV thúc đẩy quá trình hình thành đồi mồi, làm tăng sản xuất melanin ở các vùng da tiếp xúc nhiều với ánh sáng mặt trời.
• Cấu trúc da: Đồi mồi thường xuất hiện ở những người có làn da mỏng hoặc da dễ bị tổn thương do ánh nắng mặt trời (Draelos, 2016).

3. Cách phân biệt nám, tàn nhang, đồi mồi

4. Các phương pháp điều trị nám, tàn nhang và đồi mồi

Điều trị nám da

1. Sử dụng kem bôi đặc trị
Các loại kem chứa hydroquinone, retinoid, hoặc axit kojic có thể giúp làm mờ nám da. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để tránh kích ứng da. 

Bạn có thể tham khảo: Serum điều trị đốm sắc tố do nội tiết Bella Aurora Bio10 Forte M-Lasma Intensive Depigmenting Treatment

2. Liệu pháp laser và IPL
Công nghệ laser hoặc IPL có thể loại bỏ sắc tố melanin ở các vùng bị nám, làm sáng da và cải thiện kết cấu da. Tuy nhiên, cần thực hiện ở các cơ sở uy tín để đảm bảo an toàn (Tamega et al., 2017).

3. Chăm sóc da bằng vitamin C và E
Vitamin C và E là các chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp làm sáng da và ngăn ngừa quá trình lão hóa. Sử dụng serum vitamin C vào buổi sáng giúp bảo vệ da khỏi tác động của tia UV.

Điều trị tàn nhang

1. Sử dụng kem làm sáng da
Kem chứa axit tranexamic, niacinamide, hoặc vitamin C có thể giúp làm sáng tàn nhang và làm đều màu da.

Bạn có thể tham khảo: Kem Chuyên Dụng Cho Nám, Tàn Nhang Tranacix Cream

2. Peel da hóa học
Peel da bằng AHA hoặc TCA có thể làm mờ tàn nhang và giúp da trở nên mịn màng. Quy trình này cần được thực hiện bởi bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu để tránh làm tổn thương da.

3. Tránh ánh nắng và sử dụng kem chống nắng
Việc tránh ánh nắng và sử dụng kem chống nắng phổ rộng giúp ngăn ngừa tàn nhang trở nên đậm màu hơn và bảo vệ da khỏi tác động của tia UV (Fabbrocini et al., 2018).

Điều trị đồi mồi

1. Laser trị đồi mồi
Laser như Nd và Alexandrite có thể loại bỏ sắc tố melanin của đồi mồi một cách hiệu quả. Quá trình này giúp cải thiện màu sắc và kết cấu da, làm da đều màu hơn.

2. Tẩy tế bào chết bằng sản phẩm chứa axit glycolic
Sử dụng axit glycolic giúp loại bỏ lớp tế bào chết, làm mờ các vết đồi mồi và kích thích tái tạo tế bào da mới.

3. Sử dụng kem chống lão hóa
Kem chống lão hóa chứa retinol và các chất chống oxy hóa giúp cải thiện cấu trúc da, làm chậm quá trình hình thành đồi mồi và giữ cho da luôn tươi trẻ.

5. Cách phòng ngừa nám, tàn nhang và đồi mồi

1. Sử dụng kem chống nắng hàng ngày

Kem chống nắng phổ rộng với SPF từ 30 trở lên giúp bảo vệ da khỏi tia UV, ngăn ngừa các vấn đề về sắc tố da. Nên thoa lại kem chống nắng sau mỗi 2 giờ khi ở ngoài trời để đảm bảo hiệu quả bảo vệ tối ưu (Draelos, 2016).

2. Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh

Chế độ ăn uống giàu vitamin C, vitamin E và omega-3 giúp bảo vệ da khỏi tác động của các gốc tự do và duy trì làn da khỏe mạnh.

3. Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời

Khi ra ngoài trời, hãy che chắn da bằng mũ, áo dài tay và kính râm để giảm thiểu tác động của tia UV lên da.

4. Sử dụng các sản phẩm dưỡng da chứa chất chống oxy hóa

Các sản phẩm chứa vitamin C, vitamin E, niacinamide và axit hyaluronic giúp tăng cường sức khỏe làn da, giảm thiểu tác động của môi trường và ngăn ngừa sự hình thành sắc tố trên da.

Kết luận

Phân biệt nám, tàn nhang, đồi mồi là bước quan trọng để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp cho từng tình trạng da. Mỗi loại sắc tố da có nguyên nhân và đặc điểm riêng, đòi hỏi các biện pháp điều trị và phòng ngừa khác nhau. Việc chăm sóc da hàng ngày với kem chống nắng, chế độ ăn uống lành mạnh và sử dụng các sản phẩm chống lão hóa là cách tốt nhất để duy trì làn da khỏe mạnh và rạng rỡ.

Tài liệu tham khảo:

• Draelos, Z. D. (2016). "Photoprotection and the Prevention of Hyperpigmentation." Journal of Cosmetic Dermatology.
• Fabbrocini, G., et al. (2018). "Treatment Options for Pigmented Skin Lesions." Dermatology Therapy.
• Kang, H. Y., et al. (2020). "Melasma and Post-Inflammatory Hyperpigmentation: Pathogenesis and Treatment." Dermatologic Clinics.
• Lee, J., et al. (2019). "The Influence of Sun Exposure on Freckles and Solar Lentigines." Journal of Clinical Dermatology.
• Tamega, A. A., et al. (2017). "Advances in the Management of Melasma." International Journal of Dermatology.